बुटवल । व्यक्ति स्वयम सचेत भएमा मात्र मुटु रोगबाट बच्न सकिने एक कार्यक्रमका बक्ताहरुले औल्याएका छन् ।
बुटवल–१० रामनगरस्थित गौतमबुद्ध सामुदायिक मुटु अस्पतालले विश्व मुटु दिवस–२०२३ को अवसरमा बिहीबार आयोजना गरेको अन्तक्र्रिया कार्यक्रम बोल्नेहरुले खानपिन र शारीरिक व्याममा ध्यान दिन सकेमा पनि मुटु रोग लाग्नबाट बच्न सकिने बताएका थिए ।
कार्यक्रममा अस्पतालका निर्देशक बरिष्ठ मुटुरोग विशेषज्ञ डा.समिर गौतमले पछिल्लो समय मुटुरोगको अबस्था, मुटुरोगीले ध्यान दिनुपर्ने कुरा र यसबाट जोगिन सर्वसाधारणले अपनाउनुपर्ने सावधानीबारे चर्चा गरेका गरेका थिए ।
सबै उमेर समूहका व्यक्तीहरुमा मुटुरोग देखिने भएकाले स्वयमं व्यक्ती आफै सचेतहुनुपर्नेमा जोड दिँदै उनले महिलामा भन्दा पुरुषमा मुटुरोगको समस्या धेरै देखिने गरेको बताए ।
उच्च रक्तचाप र मधुमेहको नियन्त्रण, शारीरिक अभ्यास, तनाव गर्ने, मोटोपन, धूमपान, मद्यपान नियन्त्रण गरी मुटु रोगबाट हुने अकाल मृत्युबाट बच्न सकिने डा.गौतमले बताए ।
नेपालमा पनि युवा अवस्थामै मुटु रोग देखा पर्नेक्रम बढेकाले यसबाट हुने हृदयघात, पक्षघात तथा मिर्गौला खराब हुनबाट जोगिनका लागि दैनिक ३० मिनेटदेखि १ घण्टासम्म हिँडडुल गर्ने, हरियो सागपात, फलफुल खाने, धुवाँधुलोबाट जोगिन र धूमपान, मद्यपान प्रयोग नगर्न उनले आग्रह गरे ।
‘हाम्रो समाजलाई धूमपानमुक्त बनाउने हो भने ८० प्रतिशत रोग निको हुन्छन् ।’, डा. गौतमले भने ।
अस्पतालका निर्देशक डा. गौतमले हृदयघातका बारेमा व्यापक जनचेतना जगाउन आवश्यक रेहको बताए । हृदयघातको लक्षण देखिएपनि धेरैजसो बिरामीहरुले यसलाई सामान्य रुपमा लिएर अन्य उपचारमा लाग्दा अकालमा ज्यान गुमाउनु पर्ने उनले बताए ।
‘हृदयघातको प्रमुख लक्षण छाति दुख्नु हो, यस्तो अवस्थामा छिटोभन्दा छिटो नजिकैको अस्पतालमा गएर चिकित्सकको सल्लाह लिनुपर्छ । यसो गर्दा हृदयघातबाट हुने मृत्यु कम गर्न सकिन्छ ।’, डा.गौतमले भने ।
सामान्य लक्षण देखिने बित्तिकै बिरामी अस्पतालमा आउने हो भने मुटुको धड्कन शुन्यमै झरेपनि बचाउन सकिने उनले बताए ।
कार्यक्रममा गौतमबुद्ध सामुदायिक मुटु अस्पतालका अध्यक्ष एजाज आलमले २०७० सालमा स्थापना भएको अस्पतालले स्वास्थ्य क्षेत्रमा ठूलो फड्को मारेको बताए । अस्पतालमा ६ जना मुटुरोग विशेषज्ञ डाक्टरले सेवा दिइरहेको बताउँदै उनले काठमाडौं बाहिर यतिधेरै संख्यामा मुटुरोग विशेषज्ञ डाक्टर भएको पहिलो अस्पताल रहेको दावि गरे ।
आगामी दिनमा अस्पतालको सेवालाई थप बिस्तार गर्दै गुणस्तरीय सेवा दिने प्रतिबद्धता जनाए । अस्पतालको हालको भवनबाट सेवा प्रवाहमा समस्या भएको बताउँदै अध्यक्ष आलमले नयाँ भवन निर्माणका लागि तिलोत्तमामा जग्गा प्राप्तीका लागि आग्रह गरेपनि हालसम्म जग्गा प्राप्त गर्न नसकेको बताए ।
सामुदायिक अस्पताल भएकाले नाफा कमाउने भन्दापनि बिरामीलाई सहज र गुणस्तरीय सेवालाई प्राथमिकतामा राखेको उनले बताए । प्रदेशमा सबैभन्दा धेरै मृगौलाका बिरामीहरुले मुटु अस्पतालमै डायलाइसिस गर्ने गरेको बताउँदै ४७० जनाले डायलाइसिस गराइरहेको अध्यक्ष आलमले जानकारी दिए ।
अस्पतालको विकासका लागि सबैको साथ र सहयोग आबश्यक पर्ने बताउँदै अध्यक्ष आलमले प्रदेश सरकारले उपलब्ध गराउने अनुदान एक पटक पाएपनि त्यसपछि पाउन नसकेको गुनासो गरे ।
त्यस्तै, लुम्बिनी प्रदेशका गृहमन्त्री सन्तोष पाण्डेयले राष्टङ निर्माणका लागि सबै दल र नागरिक एक भएर अघि बढ्नुपर्ने बताए । देशमा राजनीतिक अस्थीरता हुँदा विकास निमार्णका काममा समस्या देखिएको उनको भनाई थियो ।
प्रदेश सरकारले अस्पताललाई दिने अनुदान रकम तत्काल उपलबध गराउन आफुले पहल गर्ने गृहमन्त्री पाण्डेयले बताए ।
साथै उनले तिलोत्तमामा अस्पतालको नयाँ भवन निर्माणका लागि जग्गा उपलब्ध गराउन पनि पहल गर्ने प्रतिबद्धता जनाए । गृहमन्त्री पाण्डेयले मुटु अस्पताललाई थप व्यवस्थीत गरि सञ्चालन गर्नका लागि प्रदेश सरकारले आबश्यक सहयोग गर्ने बताए ।
त्यसैगरी, लुम्बिनी प्रदेशका पूर्व स्वास्थ्यमन्त्री तथा लुम्बिनी प्रदेश सभा सदस्य विष्णु पन्थीले मुटु असपताललाई प्रदेशको गौरवको आयोजनाका रुपमा अघि बढाउनुपर्ने बताए । देशका अनाबश्यक कानुनले गर्दा सुरु भएका आयोजनाहरु समयमा सम्पन्न हुन नसकेको उनले बताए ।
बुटवल–नारायणगढ सडकको उदाहरण दिँदै उनले कानुन परिमार्जन गरेर भएपनि ठूला आयोजनाहरु समयमै सम्पन्न गर्र्नुपर्ने पूर्व स्वास्थ्यमन्त्री पन्थीले बताए । मुटु अस्पतालको नयाँ भवन निर्माणका लागि जग्गा प्राप्त गर्न लामो समयदेखि प्रयास गरिरहेको उनले बताए ।
लुम्बिनी प्रादेशिक अस्पतालका अध्यक्ष अजयमान श्रेष्ठले प्रदेश सरकारले अस्पतालको सेवा सुधारमा ध्यान दिनुपर्ने बताए । मुटु रोग र मृगौला डायलाइसिसका बिरामीहरुको अपचारका लागि मुटु अस्पतालसँग सहकार्य गरी अघि बढ्न चाहेको उनले बताए ।
रुपन्देही उद्योग संघका अध्यक्ष माधव पौडेलले तत्कालिन समयमा रुपन्देही उद्योग संघको परिकल्पना अनुसार सुरु भएको अस्पतालको सेवा अहिले बिस्तार भएको बताए ।
कार्यक्रममा मुटु अस्पतालमा कार्यरत बरिष्ठ मुटुरोग विशेषज्ञ डा.समिर गौतम, डा. राजेशकुमार पन्जीयार, डा.अभिषेक शाक्य, डा.मजार खान, डा.सचिन ढुंगेल र डा.विशाल केसीलाई सम्मान गरिएको थियो ।
कार्यक्रममा मुटु अस्पतालमा उपचार गराएर निको भइसकेका बिरामीहरुले अस्पतालको सेवा र आ–फ्नो स्वास्थ्यबारे आआफ्नो भनाई राखेका थिए ।कार्यक्रमको सञ्चालन अस्पतालका महासचिव बाबुराम बोहोराले गरेका थिए ।
